Αναγεννώντας τον Ελληνισμό

Ο Φλάβιος Βαλέριος Κωνσταντίνος ήταν ένας πατρίκιος, που έγινε στρατηλάτης και εν τέλει αυτοκράτορας σε μια τεράστια αυτοκρατορία υπό κατάρρευση που όμως σώθηκε την τελευταία στιγμή. Γιατί ο Κωνσταντίνος ήταν ένας άνθρωπος με οράματα και ιδέες πέραν κάθε μικροπρεπούς προσωπικής φιλοδοξίας. Σκεφτόταν, έπραττε και ζούσε σύμφωνα με την δική του θεώρηση του κόσμου και δεν αμφέβαλλε ποτέ για την οθρότητα της. Αποτελούσε ως πνεύμα και ως σώμα, το πρότυπο του ανθρώπου του ελληνισμού. Το γνώριζαν όλοι γύρω του από τη βία στο βλέμμα του με την οποία μετρούσε τη γη. Από τον οξύθυμο χαρακτήρα του και την πεποίθηση στην ανωτερότητά του, που τον έκανε να ξεχωρίζει ανάμεσα στους υπόλοιπους δελφίνους στην αυλή του Διοκλητιανού όπου ήταν «φιλοξενούμενος». Από την γεναιότητα και το αίσθημα τιμής μέσα του που δεν του επέτρεπαν να αφήνει καμία πρόκληση αναπάντητη. Έγινε σαφές σε όλη αυτή την αυλή, ότι ήταν ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος όλων των σκοτεινών εχθρών του, όταν σκότωσε με την τρομερή όψη του σπαθιού του ένα λιοντάρι μόνος του μέσα σε μια αρένα, απαντώντας άμεσα σε μια ανάλογη πρόκληση.

 

Ο Κωνσταντίνος είχε στρατοπεδεύσει με τον στρατό του έξω από τα τείχη της Ρώμης με σκοπό να αντιμετωπίσει τον Μαξέντιο σε μια μάχη, στην οποία διακυβέβονταν πολλά περισσότερα την απόλυτη κυριαρχία, όταν είδε ένα όραμα. Τον Ήλιο, σύμβολο του Απόλλωνα, να φωτίζει ένα λάβαρο από χρυσάφι που το κρατούσαν από ένα στέμμα που κατέληγε σε σταυρό δυο πορφυρές ταινίες. Όταν ανέτελει ο ήλιος το πρωί της 28^ης Οκτωβρίου του 312μΧ αντικατέστησε τους αητούς των ρωμαϊκών λεγαιώνων, με ένα νέο λάβαρο, το γνωστό «Εν τούτω νίκα» και κέρδισε την μάχη της Μιλβίας γέφυρας.

Ο διορατικός Κωνσταντίνος γνώριζε ότι το κράτος κατέρρεε και δεν οφείλονταν μόνο στις επιδρομές των βαρβάρων από όλα τα σημεία του ορίζοντα. Έφταιγε η εσωτερική παρακμή, η πνευματική, ηθική και υλική κόπωση που επέφερε η συνύπαρξη εντός του διαφορετικών λαών και θρησκειών. Η ελληνορωμαϊκή κοσμοθεωρία και το Πάνθεον που αποτελούσαν τη βάση του αχανούς βασιλείου είχαν ξεφτίσει από την παρερμηνία τους, και λίγοι ήταν οι όμοιοί του που ζούσαν σύμφωνα με τον συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και τους κανόνες που την ακολουθούσαν. Οι περισσότεροι πολίτες είχαν κουραστεί από την εισροή μυστικιστικών λατρειών από την Ανατολή, και το συνονθύλεμα μαγγανιών, δυσειδαιμονιών και φόβου που τους οδηγούσαν στο σκοτάδι και στο χάος. Σκοτεινοι ψευτοθεοί όπως ο Βάαλ το βόδι και άλλα κερασφόρα ή ερπετοειδή τερατουργήματα λατρεύονταν με αιματηρά τελετουργικά, ακόμη και με θυσίες βρεφών. Όλα υποκινούμενα από σκοτεινά κέντρα αποδόμησης της αυτοκρατορίας με απώτερο στόχο τους κύριους λαούς που την κρατούσαν ενωμένη. Των Ρωμαίων και των Ελλήνων. Τα βόδια είχαν εισβάλει παντού. Βόδια σαν εκείνο που έβρισκε ο Μωυσής να λατρεύει ο λαός του κάθε φορά που έφευγε για να πάρει τις εντόλες. Βόδια σαν εκείνο που σκότωσε ο Θησέας στην εποχή του Μύθου μέσα στον Λαβύρινθο.

Η πνευματική παρακμή ήταν αποτέλεσμα της αφελούς πολιτικής της ανεξιθρησκίας για την διατήρηση της Pax Romana. Στα νεοελλαδικά αυτό σημαίνει ότι η πολυπολιτισμικότητα κατέστρεφε λίγο-λίγο την αυτοκρατορία για αιώνες και τα χαλαρά ήθη, ενώ τα σκάνδαλα των πατρικίων έδιναν κακό παράδειγμα για τους απλούς πολίτες και χειροτέρευαν την κατάσταση. Ο Κωνσταντίνος γνώριζε από τους σημαντικούς λόγιους της εποχής που τον εκπαίδευσαν και από τις εκστρατείες του ότι πολυπολιτισμικότητα δεν υπήρχε, αφού δεν υπήρχαν πολλοί πολιτισμοί για να συνδυαστούν. Οι παραδόσεις της κάθε εθνολογικής ομάδας που αποτελούσε την αυτοκρατορία δεν ήταν πολιτισμός και απόδειξη για αυτό ήταν ότι με την εγκατάσταση των λεγεώνων σε κάθε νέα κτήση, έσβηναν μέσα σε λίγα χρόνια. Οι περισσότεροι μετά από λίγο ήθελαν να ντύνονται και να συμπεριφέρονται ως Ρωμαίοι και οι δυτικοί και βόρειοι βάρβαροι δεν αποτελούσαν φυλετικό κίνδυνο, αφού έφεραν τα ίδια ηλιακά σύμβολα. Η «πολιτεία» πάλι των Ρωμαίων ήταν στρατιωτικής φύσεως και δεν είχε προλάβει μέχρι την προσάρτηση της Ελλάδας στις κτήσεις της να αναπτύξει ξεχωριστά πολιτισμικά επιτέυγματα. Τεχνολογικά ναι, αλλά όχι πολιτισμικά.

Οπότε, ο μόνος ολοκληρωμένος πολιτισμός ήταν αυτός των Ελλήνων, που με όλη την κοσμοθεωρία του έστω και υπό κατοχή, «κατάπιε» την Ρώμη ολοκληρωτικά. Έλληνες αρχιτέκτονες, μηχανικοί και τεχνίτες, έκτιζαν τα μεγαλόπρεπα παλάτια, διοικητικά μέγαρα και ναούς στις μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας. Έλληνες καλλιτέχνες λάξευαν τα γλυπτά και ζωγράφιζαν τειχογραφίες, ή συναρμολογούσαν τα μωσαϊκά που κοσμούσαν επαύλεις και πόλεις, διατυμπανίζοντας με την παρουσία τους το μεγαλείο της Ρώμης. Έλληνες ποιητές, μουσικοί και μονομάχοι ψυχαγωγούσαν, Έλληνες οικονόμοι κράτουσαν τα οικονομικά στις επιχειρήσεις και τα σπιτικά και το κυριότερο, Έλληνες παιδαγωγοί και παραμάνες ανάτρεφαν, εκπαίδευαν και μόρφωναν τους ίδιους τους Ρωμαίους πατρικίους. Ότι δεν κατάφεραν οι ελεύθεροι Έλληνες στη μάχη της Πύδνας, κατάφεραν οι σκλάβοι Έλληνες εντός της ίδιας της «Ρώμης».

Στις αρχές όμως του 4^ου αιώνα η κοσμοθεωρία των Ελλήνων αφού αποστραγγίστηκε, είχε εξασθενίσει και δεν μπορούσε πλέον να φωτίσει και να κρατήσει ενωμένο το αχανές αυτό κράτος. Έτσι ο Κωνσταντίνος χρησιμοποίησε τον Ήλιο που υπήρξε πάντοτε σε όλες του τις μορφές και τα σχήματα, ιεροποιημένα και δαιμονοποιημένα, το απόλυτο σύμβολο των λευκών στη γη και συνδυάζοντάς τον με τον σταυρό ένωσε. Ο συμβολισμός είναι πασιφανής. Ένας Θεός, ένας αυτοκράτορας, ένα κράτος, μια θρησκεία, μια φυλή. Για να επιβιώσει. Και επιβίωσε.

Η επόμενη κίνησή του ήταν να εξαναγκάσει τους ανώτερους ιεράρχες του χριστιανισμού να δημιουργήσουν ένα κοινό ενωτικό δόγμα. Πιθανότατα γι’ αυτό αγιοποιήθηκε αργότερα από την εκκλησία, αφού κατάφερε να βάλει στο ίδιο τραπέζι για να συζητήσουν αρχιερείς που οι μισοί δεν ήθελαν ούτε να βλέπουν τους υπόλοιπους, ακριβώς επειδή έως τότε ερμήνευαν τις γραφές όπως τις καταλάβαινε ο καθένας. Έχοντας έλθει σε επαφή με τον χριστιανισμό χάρη στην μητέρα του, αναγνώριζε την θετική επιρροή του μονοθεϊσμού στα ενωτικά σχέδια του. Για χάρη της ξεκίνησε και την πρώτη σταυροφορία για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού. Οι άλλες των δυτικών ήταν απλές σταυροληστείες.

Οι τοπικές αυτές ερμηνίες έπρεπε να καταπολεμηθούν, καθώς είχαν τρομακτικά αποτελέσματα. Οι χριστιανοί κατηγορούν τους Ρωμαίους ότι τους κινήγησαν, όμως γι’ αυτό ευθύνονται μόνο οι ίδιοι, αφού σύμφωνα με τις παροτρύνσεις κάποιων ιερέων αρνούνταν να πάρουν όπλα και να καταταγούν στον στρατό και ο φανατισμός τους οδηγούσε σε όρκους αγαμίας με αποτέλεσμα να μην γεννιούνται αγόρια που μελλοντικά θα καταταγόντουσαν. Αυτές οι νοοτροπίες ήταν τόσο αντίθετες στην ελληνορωμαϊκή σκέψη που δεν είναι τυχαίο που ο ένας διωγμός έφερνε τον άλλο και ο χριστιανισμός σώθηκε από ιερείς που είχαν εντελώς διαφορετική ερμηνία των διδαγμάτων του Χριστού. Εάν ο αναρχοκομμουνισμός είχε παρουσιαστεί εκείνη την εποχή, ή σε μια οποιαδήποτε προηγούμενη, ή στο Βυζάντιο ο ελληνισμός θα είχε εξαπολύσει «ιερό πόλεμο» για να τους εξαφανίσει. Κάπως έτσι, έβλεπαν τους πρώτους χριστιανούς και οι Ρωμαίοι και ως τέτοιους τους αντιμετώπιζαν.

Υποτίθεται ότι οι πατέρες της εκκλησίας καθιέρωσαν αυτό το δόγμα, παρόλα αυτά η επιρροή του Κωνσταντίνου είναι αδιαμφισβήτητη. Βασισμένο στην εικόνα του Απόλλωνα-Ήλιου-Χριστού που με εύπεπτο τρόπο έφερνε σε επαφή τους απλούς πολίτες με την ελληνική φιλοσοφία και κοσμοθεωρία που σκοπό είχε την ηρωοποίηση μέσα από την προσφορά και την θυσία στην πολιτεία. Η νέα «καθαρή» θρησκεία κάτω από το άγρυπνο βλέμμα και πιθανόν και το μαστίγιο του Κωνσταντίνου, είχε σκοπό την θέωση, μέσα επίσης από την ίδια προσφορά και θυσία στην πολιτεία. Οι Θεοί έγιναν αρχάγγελοι και άγγελοι και οι ήρωες που έπαιρναν μια θέση στον Όλυμπο, έγιναν άγιοι που έπαιρναν μια θέση στον ουρανό. Τα μέλη της απαρτούσαν τάγματα-λεγεώνες (αγίων, αγγέλων, ιερέων, μοναχών, πιστών κα). Η νέα θρησκεια ήταν καθαρά πολεμική, βάσει της μαχητικής φύσης του ιδίου αλλά και των ελληνορωμαίων υπηκόων του στους οποίους και απευθυνόταν η νέα αυτή πίστη. Το κατώτερα τάγματα (των πιστών, μοναχών και ιερέων) γιορτάζουν κάθε άνοιξη με την Ανάσταση τον πόλεμο που μαίνεται, υπενθυμίζοντας την προδιαγεγραμμένη λαμπρή νίκη τους επί του σκότους με την γέννηση φωτός εκ του ερέβους.

Ίσως είναι τυχαίο που απορρόφησε και όλο τον λευκό πληθυσμό της Ευρώπης σιγά-σιγά μέσα στους επόμενους αιώνες, όμως άφησε αδιάφορους όλους σχεδόν τους αλλόφυλους. Οι αλλόφυλοι, όσοι προσυλητήσθηκαν, μόλυναν τον χριστιανισμό με τις διάφορες λατρείες τους δημιουργώντας, όπως και σήμερα, διάφορους βουντου-χριστιανισμούς. Ενώ οι Έλληνες με το να διατηρούν δοξασίες και συνήθειες της αρχαίας λατρείας, ισχυροποιούσαν ακόμη περισσότερο την καθαρότητα αυτή, αφού εισήγαγαν ακόμη περισσότερα ελληνικά στοιχεία.

Οι Έλληνες, όπως συνηθίζουν, «κατάπιαν» ουσιαστικά τον Χριστιανισμό, βελτιώνοντας είτε με την αντίστασή τους, είτε με την πίστη τους, ότι εγκαινίασε ο Κωνσταντίνος, ο οποίος είχε πλήρη γνώση της φύσης του λαού που μόνο αυτός, ανάμεσα στους υπόλοιπους της αυτοκρατορίας, μπορούσε αποδεδειγμένα να παράγει ίδιον πολιτισμό. Γι’ αυτό και στο Βυζάντιο, οι αλλόφυλλοι και αλλόθρησκοι, ήταν δεύτερης κατηγορίας πολίτες, για να αποφευχθεί το λάθος της ανοχής των Ρωμαίων και όλη προπαγάνδα των Ελλαδιτών δεν μπορεί να αλλάξει το γεγονός αυτό. Ο ελληνισμός αναγεννήθηκε μέσα από την μεταμόρφωσή του, χίλια χρόνια πριν την υπόλοιπη Ευρώπη, υπό την σκέπη του Κωνσταντίνου και διατηρήθηκε μέσα από το παραδοσιακό Βυζάντιο και την νέα θρησκεία, όσο κι αν δεν το αποδέχονται κάποιοι στενόμυαλοι που ξαφνικά ανακάλυψαν τον Δία και θεωρούν ότι μπορούν να κοροϊδεύουν και να προσβάλουν τους χριστιανούς, λες και ανακάλυψαν ότι ο ήλιος βγαίνει από την Ανατολή. Θα μπορούσαν κάλλιστα να στραφούν εναντίον αυτών που σκόνταψαν (εγκεφαλικά) πάνω σε λατρείες, όπως του Βάαλ, οι οποίες πραγματικά ροκάνιζαν την αυτοπεποίθηση στην ανωτερότητα του ελληνισμού και τα απόβλητά τους συνεχίζουν να το κάνουν, αποσκοπώντας στην καθολική επικράτηση της σκοτεινής νέας τάξης πραγμάτων.

Οι Έλληνες που ζούσαν στην Μικρά Ασία και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή πραγματικά αρπάχθηκαν από την νέα αυτή θρησκεία για να μπορέσουν να διατηρήσουν την εθνολογική τους ταυτότητα και να πολεμήσουν την επιρροή σημιτικών λατρειών. Ενώ οι Έλληνες της Ρωμυλίας (χερσόνησος Αίμου έως τον Δούναβη-Ίστρο) και οι Ρωμαίοι της Ιταλίας, ενώ είχαν ήδη αποδεχθεί τον Χριστό, δεν είχαν καμία διάθεση να απαρνηθούν το υπόλοιπο Πάνθεον για το χατήρι του. Η Ρωμυλία ήταν γεμάτη Έλληνες, με πολύ λίγους αλλόφυλους και δεν αισθάνονταν την ίδια απειλή από την παρουσία τους και τις λατρείες τους, όπως σήμερα οι κάτοικοι των προαστίων και της επαρχίας δεν καταλαβαίνουν το δράμα των κατοίκων του κέντρου της Αθήνας. Ο εκχριστιανισμός της Ρωμυλίας κράτησε μέχρι και τον 10^ο αιώνα σε κάποιες απομακρισμένες περιοχές όπως στην Μάνη και στους ορεινούς όγκους, όπου κατέφευγαν όσοι δεν ήθελαν να ασπαστούν την νέα θρησκεία. Με τον κώδικα ηθικής που επικράτησε σώθηκε η αυτοκρατορία που βούλιαζε σε πνευματική αποσύνθεση και ανακουφίστηκαν πολίτες της από τον ηθικό ξεπεσμό των τελευταίων αιώνων.

Ο κόσμος δημιουργείται από δυο ειδών ανθρώπου. Κάποιοι οραματίζονται το μέλλον, πλάθουν την ιδέα και το σχεδιάζουν και κάποιοι ανήγουν τον δρόμο με το σπαθί για την κατά προσέγγιση μεταμόρφωσή βάσει του ονείρου. Τι συμβαίνει όμως, όταν ένας άνθρωπος έχει το χάρισμα και των δυο αυτών μεταμορφωτικών δυνάμεων;

Ο στρατηλάτης λοιπόν αποφάσισε να δημιουργήσει ένα νέο πνευματικό, πολιτικό και εμπορικό κέντρο που θα αντικαθιστούσε την παλιά, «σάπια» πρωτεύουσα – η οποία στους επόμενους αιώνες μετά από αλλεπάλληλες επιδρομές μετατράπηκε σε ερειπωμένη πρωτέρουσα της μεσαιωνικής Ευρώπης - και θα τραβούσε τα βλέμματα από το σκοτεινό πνευματικό κέντρο εξουσίας, την Ιερουσαλήμ. Η Κωνσταντινούπολη έγινε η Νέα Ρώμη, η Νέα Ιερουσαλήμ. Σχεδιασμένη και κτισμένη κάτω από το άγρυπνο μάτι του Κωνσταντίνου στο στρατηγικότερο σημείο δυο ηπείρων και κέντρο του ελληνισμού μεταξύ Ελλάδας και Μικράς Ασίας, εγκαινιάστηκε με λαμπρότητα στις 11 Μαίου του 330μΧ. Χίλια περίπου χρόνια πριν, Μεγαρείς ύπο την αρχηγία του Βύζαντα αποίκησαν το ίδιο Χρυσό Κέρας και επεκτάθηκαν και στις δυο πλευρές του Βοσπόρου. Κατά σύμπτωση χίλια περίπου χρόνια μετά τα λαμπρά αυτά εγκαίνια, ένας άλλος Κωνσταντίνος στις 29 Μαϊου του 1453 θα πέθαινε υπερασπιζόμενος την πολιτεία αυτή. Όπως σύμπτωση ίσως ήταν που η μητέρα του Κωνσταντίνου Α’ η Ελένη είχε καταγωγή από το Δρέπανο της Βιθυνίας, αποικία του ίδιου ίσως Μεγαρέα, στην απέναντι πλευρά του Βοσπόρου. Είναι ίσως σύμπτωση ο τρόπος με τον οποίο οι γραμμές αίματος ακολουθούν διάφορα, φαινομενικά άσκοπα μονοπάτια και πως αυτά συναντώνται μέσα στους αιώνες για να γεννήσουν ανθρώπους με τα κατάλληλα χαρίσματα, που θα ζήσουν την κατάλληλη στιγμή, εκεί που χρειάζονται.

Η Ορθοδοξία είναι πολεμική θρησκεία. Αν η μαχητικότητα της θρησκείας έχει αμβλυθεί, οφείλεται σε ανάξιους εκπροσώπους της, που ξεχνούν ότι η δουλειά τους είναι να διαφυλάτουν και να ευλογούν τα «όπλα» των ηλιακών ηρώων ανά τους αιώνες. Γι’ αυτό το λόγο τους έχει δοθεί η τιμή να φορούν άμφια που ίσως να μην διαφέρουν και τόσο από εκείνα που φορούσαν οι ιερείς των ναών μας της αρχαιότητας και να τελούν λειτουργίες που προέρχονται από αρχαίους χρόνους. Από την άλλη όμως, υπήρξαν άξιοι και φωτισμένοι εκπρόσωποί της που σύλλεξαν με ζήλο και διαφύλαξαν με κίνδυνο της ζωής τους τους θησαυρούς του αρχαίου κόσμου που μπορούμε σήμερα να βρούμε πολύ εύκολα σε οποιοδήποτε βιβλιοπωλείο και να αδιαφορήσουμε βλέπωντάς τους.

Έτσι ο Κωνσταντίνος έγινε Μέγας. Επειδή ένωσε. Είτε είδε τα ιερά οράματα, είτε τα έβγαλε από την φαντασία του για να υποστηρίξει τις αλλαγές που θα έφερνε στον κόσμο κατά την θητεία του, το συμπέρασμα είναι ότι κινήθηκε μεθοδικά από την νεότητά του και σίγουρα όχι μόνος του, γιατί γνώριζε ότι ο κόσμος βρίσκεται σε έναν πόλεμο που μαίνεται από την απαρχή του και θα συνεχίζεται ίσως και αφού η γη δεν υπάρχει πια. Φώς εναντίον σκότους. Αρετή απέναντι στην κακία. Πνεύμα ενάντια στην ύλη. Τίποτα δεν είναι τυχαίο και συμπτώσεις δεν υπάρχουν. Στο Άγιο Όρος οι αγιογραφίες δείχνουν τον πόλεμο που μαίνεται στον ουρανό και επεκτείται γύρω μας και μέσα μας. Γι’ αυτό και υπάρχουν πάντοτε διορατικοί άνθρωποι που φροντίζουν να δώσουν τα όπλα εκείνα που θα κρατήσουμε εμείς όταν τα χρειαστούμε. Ηγέτες που στο πέρασμα της ιστορίας μπορεί να αγιοποιηθούν ή να ξεχαστούν, να παραποιηθεί ο λόγος και οι πράξεις τους, να παρεξηγηθούν οι προθέσεις τους, να ηρωοποιηθούν ή να συκοφαντηθούν, όμως παρόλα αυτά θα παλέψουν για ότι έχουν ονειρευτεί. Επειδή τα όνειρά τους και οι πράξεις τους είναι που χτίζουν το μέλλον μας κι επειδή ο πόλεμος δεν τελείωσε ακόμη.

Νίκη Δαναών